De rol van het huwelijksvermogensrecht

Hoe de verdeling van bezittingen bij een scheiding wordt geregeld, hangt voor een groot deel af van de manier waarop jullie in het huwelijk zijn getreden.

1. Gemeenschap van goederen (tot 2018): Wanneer je vóór 1 januari 2018 bent getrouwd zonder huwelijkse voorwaarden, is er sprake van een algehele gemeenschap van goederen. Dit betekent dat alle bezittingen en schulden, inclusief de onderneming, bij een scheiding gelijk worden verdeeld.
2. Beperkte gemeenschap van goederen (vanaf 2018): Bij huwelijken na 1 januari 2018 vallen alleen de gezamenlijke bezittingen en schulden binnen de gemeenschap. Privébezittingen en erfenissen blijven buiten de verdeling. Het is hier dan relevant of de onderneming vóór het huwelijk is opgericht.
3. Huwelijkse voorwaarden: Bij huwelijkse voorwaarden wordt vooraf vastgelegd welke bezittingen en schulden, zoals een onderneming, gescheiden blijven. Hierin kan bijvoorbeeld worden afgesproken dat de onderneming bij de scheiding buiten de verdeling valt.

Bij een scheiding is het van belang om deze regels goed te begrijpen. Ik kan jullie hierbij begeleiden. Soms wordt bijvoorbeeld een financieel planner of fiscalist geraadpleegd, ik blijf jullie echter tijdens het traject begeleiden.

De emoties

Een scheiding kan niet behoorlijk worden afgewikkeld als er geen enkele aandacht is voor wat het doet met de betrokkenen. Daar is zeker ook ruimte voor in mijn praktijk. Als we deze emotionele kant voor nu even parkeren dan draait de scheiding financieel eigenlijk om de hieronder toegelichte elementen:

Kinderalimentatie, partneralimentatie en verdeling van bezittingen en schulden

De kinderalimentatie is bedoeld voor de kosten van het levensonderhoud van de minderjarige en/of studerende kinderen. Als levenspartners kun je uit elkaar gaan, maar ouders blijf je voor altijd! Uitgangspunt van de regelgeving is dat de kinderen materieel gezien niet lijden onder de scheiding en dus op dezelfde levenstandaard verder kunnen. Daarvoor gelden allerlei rekenregels. Die regels zijn weer gebaseerd op het gezamenlijke netto besteedbare inkomen tijdens het huwelijk of gezamenlijke huishouding.

Met andere woorden de ouders moeten voorzien in die kosten van de kinderen die zij tijdens hun huwelijk ook al hadden. Maar dat moet dan wel kunnen! Er moet dan voldoende “draagkracht” zijn. Ook daarvoor gelden weer allerlei rekenregels. Beide ouders betalen naar draagkracht mee in de kosten van de kinderen.

Partneralimentatie is bedoeld als een soort financiële nazorg vanuit het huwelijk of de relatie voor de ex-partner. De partneralimentatie is tijdelijk en gebaseerd op het netto inkomensverschil tussen partners. Ook hiervoor gelden weer een heleboel rekenregels en keuzemogelijkheden. Mark neemt je mee in de afwegingen die hier gemaakt kunnen worden. Aan partneralimentatie komt men alleen toe als er na aftrek van de kosten voor de kinderen er nog draagkracht over blijft voor partneralimentatie. Een Euro kan immers maar één keer worden uitgegeven.

Netto besteedbaar inkomen is een begrip dat hierboven al een paar keer is gevallen. Voor een ondernemer en zeker de ZZP-er of kleine zelfstandige is dat een bewegend doel. Het netto inkomen varieert nogal en wordt er bijvoorbeeld ook rekening gehouden met eenmalige meevallers en tegenvallers? Voor mij is dit bekend terrein. Vrijwel altijd kom ik er met de partijen aan tafel uit over hoe we hiermee moeten omgaan.

Bij de verdeling van bezittingen en schulden worden partijen het vaak wel eens over de inboedel en dergelijke. Dikwijls speelt een schenking of een erfenis nog een rol en dat kan de zaak compliceren al valt dat in mijn praktijk eigenlijk wel mee. Zelfs over de verdeling van de overwaarde van de eigen woning worden partijen het meestal toch vrij volt eens. Zodra er een onderneming in beeld is kan het echt complexer worden. De vraag is dan of de onderneming binnen de te verdelen gemeenschap valt of daarbuiten. Wat staat er in de huwelijkse voorwaarden zo die er zijn? Wat nou als de ondernemer een flink vermogen heeft opgebouwd in de onderneming en niet of nauwelijks heeft bijgedragen in het gezamenlijke huishouden? Hoe bepaal je de waarde van de onderneming? Hoe ga je om met het vermogen van een onderneming waarin een partner jarenlang heeft meegewerkt zonder beloning? Stel nu dat vaststaat dat de waarde van de onderneming toekomt aan beide partners maar het blijkt niet (financieel) haalbaar de partner uit te kopen of het bedrijf te splitsen. Kortom, zodra er een onderneming in beeld is bij een scheiding, kan (hoeft niet) de scheiding enorm complex worden. In mijn praktijk heb ik vaker met dat bijltje gehakt.

Ondersteuning inschakelen

Wanneer er een onderneming speelt tijdens de scheiding heb je vaak de hulp nodig van experts. Een ervaren mediator zoals Mark kan jullie helpen bij het vermogensrecht en de verdeling, het vaststellen van de verdeling op basis van huwelijkse voorwaarden of gemeenschap van goederen. Vergeet de belasting ook niet: jullie krijgen advies over fiscale implicaties en belastingaftrek.

Een scheiding kan veel veranderingen met zich meebrengen, vooral wanneer er sprake is van een eigen onderneming. Door goed voorbereid te zijn en te zorgen voor de juiste juridische en financiële ondersteuning, weten beide partners precies waar ze aan toe zijn.

Documenten

• Gedragsregels voor mediators
• Standaard overeenkomst
• Calamiteitenregeling